άρκα ή καλόγνωμες

Γένος ακέφαλων μαλακίων, που περιλαμβάνει περίπου 150 είδη που ζουν ακόμα και 500 μαζί απολιθωμένα. Οι ά. οφείλουν το όνομά τους στην παράξενη μορφή των θυρίδων του οστράκου τους που θυμίζουν πρωτόγονα πλοιάρια (λατινικά arca = κιβωτός)· χαρακτηριστικό είναι το ευθύγραμμο σχήμα των χειλών τους, που φέρουν ένα πλαίσιο με ισομεγέθη δόντια διατεταγμένα σε ευθεία σαν χτένα, έτσι που τα δόντια της μίας θυρίδας να συναρμόζονται ακριβώς με τα αντίστοιχα της άλλης. Τα διάφορα είδη ά. ζουν σε όλες τις θάλασσες, κυρίως όμως στον Ινδικό ωκεανό κοντά στις ακτές. Μερικά είδη προσκολλώνται στους βράχους με χόνδρινα ελάσματα, ενώ άλλα ζουν μέσα στην άμμο. Το πόδι τους είναι μακρύ και μυτερό. Μερικά είδη τρώγονται. Στη Μεσόγειο το κοινότερο είδος είναι η ά.(κιβωτός) του Νώε· το όστρακό της έχει ακτινωτές πτυχές και σχηματίζεται από δύο ίσες θυρίδες, μήκους έως 9 εκ. με κηλίδες μαυριδερές. Η άρκα (κιβωτός) του Νώε ανήκει στο γένος των ακέφαλων μαλακίων και χαρακτηριστικό της γνώρισμα είναι τα ευθύγραμμα χείλη των θυρίδων με ισομεγέθη «δόντια» (φωτ. Bevilaqua).